یکی از مهمترین قسمت ها در یخچال و فریزر و به طور کلی سیستم های سرمایشی، گاز مبرد می باشد که وظیفه آن ها گرفتن گرما از محیط داخلی یخچال و انتقال آن به محیط بیرونی است. در یخچال های اولیه و قدیمی به دلیل نبود برق در اکثر مناطق، برای ایجاد سرما از گاز آمونیاک (NH3) استفاده می شد. گاز آمونیاک بر اثر گرما متراکم شده و در لوله ها به حرکت درمی آمد و داخل یخچال را خنک می کرد. این یخچال ها با نفت کار می کردند. گاز آمونیاک سمی بوده و در برخورد با اندام های بدن به خصوص چشم انسان، عوارض بسیار ناگواری دارد. این گاز در اثر ترکیب شدن با رطوبت بسیار خطرناک بوده و اثرات مخربی روی فلزاتی مثل آلومینیوم و مس دارد؛ همچنین مضراتی برای محیط زیست داشته و دارای خاصیت انفجاری نیز می باشد. بنابراین گاز فریون جایگزین گاز آمونیاک شد.
امروزه در ساخت یخچال ها از گاز فریون 12 (CCl2F2) استفاده می شود. گاز فریون 12 در ترکیب با هوا بی بو می باشد. این گاز سمی نیست و اثری روی فلزات ندارد حتی اگر با رطوبت ترکیب شود. این گاز جهت استفاده در مناطقی که دمای هوا در آن جا زیاد و در حدود 60 درجه سانتی گراد می باشد، مناسب می باشد. زیرا سرما سازی آن بسیار عالی بوده و در اثر شعله و حرارت زیاد قابل اشتعال نیست.
استفاده از گاز فریون 12 در مقایسه با گاز آمونیاک مقرون به صرفه نیست. همچنین نسبت به گاز آمونیاک فضای بیشتری را اشغال می کند. طبق تحقیقاتی که اخیرا صورت گرفته، مشاهده شده است که گازهای فریون در تخریب لایه اوزون تاثیر بسیار زیادی دارند. دانشمندان و متخصصان با ایجاد تغییر در گاز فریون اثر مخرب آن را کم تر کرده و به دنبال گاز بی خطری می گردند تا جایگزین گاز فریون شود.
چرا یخچال برفک می زند؟
فضای داخلی یخچال سرد می باشد. وقتی درب یخچال را باز کرده و مواد غذایی را داخل آن می گذاریم، هوای گرم وارد یخچال می شود. به دلیل اختلاف دما بین فضای یخچال و ماده غذایی، هوای سرد مقداری از رطوبت خود را از دست داده و به شکل قطره های آب یا برفک و یخ ظاهر می شود. وجود برفک در قسمت سردخانه، کار تبادل حرارت بین بدنه سردخانه و هوای داخل یخچال را مختل کرده و موجب می شود سیستم یخچال به خوبی کار نکند. امروزه در بسیاری از یخچال ها تمهیداتی لحاظ شده است که موجب می شود برفک ها به طور اتوماتیک آب شده و از بیبن بروند. به این یخچال ها دیفراست و نوفراست گفته می شود.
دیفراست یا نوفراست ؟
یخچال های نوفراست (nofrost) یا بدون برفک طوری طراحی شده اند که اصلا برفک نزنند، اما دارای قیمت بالایی هستند. یخچال دیفراست (defrost) به یخچالی گفته می شود که عمل برفک زدایی در آن ها به صورت دستی انجام می شود، یعنی زمانی که برفک در داخل کابین یخچال زیاد شد، باید دکمه برفگیری فشرده شود تا عمل برفک زدایی انجام شود. این یخچال ها قیمت مناسب تری نسبت به یخچال های نوفراست دارند.
